Anime kısaca bahsetmek gerekirse Japon çizgi filmlerine verilen addır. Aslında Fransızca olan animation sözcüğünden türemiştir. Fakat Japonların genelde birçok şeyi kısaltarak söyleme alışkanlıklarından dolayı bu sözcüğü anime olarak kısaltmış ve bu şekilde hitap etmişlerdir.
Animation (animasyon) ise terim anlamı olarak canlandırma demektir. Tüm dünyada var olan ve yayınlanan çizgi film (tom ve jerry, vb.), animasyonlar, (ice age, shrek, vb.) ve animeler aslında hepsi birer animasyondur. Sadece yapım şekli ve yapanlar nedeni ile bu şekilde bir ayrımcılığa gidilmiştir. Japonlar bu türlerin hepsine sadece anime derken bizler sadece Japon çizgi filmlerine anime deriz. Ayrıca animeler normalde insanların anladığı şekilde çizgi filmler değillerdir. Çizgi film denilince insanların ilk aklına gelen şey Bugs Bunny, Tweety, Tom ve Jerry gibi çocuk zekâsındaki animasyonlardır. Hâlbuki animeler her yaştan insan için yapılır ve gerçek hayatta olan veya olmayan hemen her şey onun konusu olabilir. Çizimleri çok farklı ve etkileyicidir. Hatta Japonya da Prime Time denilen izlenme aralığına konan milyonlarca kişinin izlediği animeler de bulunmaktadır. Çoğu animenin içerisinde cinsellik öğeleride vardır ve bunu Walt Disney ekolü animasyonlarda göremezsiniz. Küçük izleyicilerin anlamayacağı sadece yetişkinlerin sezebileceği yapımlardır.
Bazı animelerde karakterlerin büyük gözleri, uzun bacakları vardır. Bunu Japonların kısa boylu ve çekik gözlü olmalarının yarattığı bir komplekse bağlayarak açıklayanlar vardır ancak bu açıklama çizimlerin kökeninde batlı örnekler olduğunun bilinmemesinden kaynaklanır. İlk Walt Disney çizgi filmlerindeki karakterlerin büyük gözleri ve uzun bacakları vardı (Bambi vb.). Bu çizim tarzı bugün bazı batı animasyonlarında hala kullanılmaktadır. Örnek olarak Show TV ve TRT’de yayınlanmış olan Genç Pocahontas’ı ve İngiltere’de yapılmış olan Genç Robin Hood’u gosterebiliriz. Bu çizgi filmlerde de karakterlerin büyük gözleri, uzun bacakları vardır ama bunlar anime değildir.
Ayrıca animelerdeki fark sadece büyük gözler uzun bacaklar değildir. Çoğunluğunda bizim normal hayata verdiğimiz tepkiler mimikler ve jestler daha fazla abartılı bir görsellikle ifade edilir. Örneğin; ağlayan bir anime çizgi kahramanın gözü yaşlarından sel olması, sinirlenip öfkelendiği zaman başından dumanlar çıkması vb. durumlardır.
Animelerin komedi, aşk, macera gibi türlerin yanı sıra terimlerle hitap edilen türleri de vardır, bunlar:
Shônen: Erkekler için yapılmıştır, genelde iyiyle kötü arasındaki kanlı savaşı anlatır, ama son yıllarda aşk ve macera üzerine eğilmeler olmuştur. “Shonen” ve “Shounen” olarak da karşımıza çıkıyor. Çoğu ülkede Shounen türü TV’lerde çocukların psikolojisini bozduğu ve şiddete özendirdiği için yasaklanmıştır. (Örn: DragonBall, Naruto)
Shôjo: Kızlar için, genelde konu aşka dayanır ve gözler normalden de büyük olur, genelde sevimli karakterler kullanılır. Ergenlik çağındaki kızları hedef alır. “Shoujo” da denir. (Örn: Sailor Moon)
Mecha: Dev robotlar savaş, ölen pilotlar vs vs… En çok tutulan türlerden biridir. Robot tasarımları büyük önem taşır eğer robotunuz seyirciler tarafından beğenilmezse eseriniz berbat demektir. (Örn:Escaflowne)
Echi: Genelde Shônen türünü ile birlikte bulunur. Garip espriler, aşırı olmamak kaydıyla sapıklık vardır. (Örn; Chobits, Tenjo Tenge, Ikkitousen)
Hentai: Bu tür genelde erkekler içindir ama kızlardan da izleyen yok değildir. “Adult Anime” olarak da adlandırılır. Cinsellik ağırlıklıdır, genelde “18 yaş ve üstü” uyarısı olur. (Örn: Bible Black)
Her anime tek bir türden oluşmamakla beraber yukarıdaki türlerin birçoğunu birden içinde bulunduran türlerde vardır. (Örn: Fullmetal Alchemist)
İzlemek isteyenler yada animeye yeni başlayanlar için ilk önerilecek anime Fullmetal Alchemist’tir. Animenin tam olarak ne olduğunu daha iyi kavramak için bundan daha iyi bir örnek yoktur. Daha sonra ise sırası ile Naruto, One Piece, Death Note ile devam etmeleri tavsiye edilir.
Yazıyı yazan YAKUP ALİ YILDIRIM!
Kaynaklar:
Burak Aydın (2003) “Nedir bu Anime? Peki Ya Manga?”, MANGANİME DERGİSİ, S:1
Elif VAROL (2003) UZAKDOĞU KÜLTÜRÜNDE ‘JAPONYA ÖRNEĞİNDE’ ÇİZGİ ROMAN SANATININ GELİŞİMİ, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
No comments:
Post a Comment